Kuran-ı Kerim de Adı Geçen Peygamberler
İlk insan ve ilk peygamber Hz. Âdem (as) ile başlayan insanlık tarihi, onun ardından gelen diğer peygamberle devam etmiş. Allahü Teâlâ, akıl ve iradenin yanında insanı göz-kulak gibi dış duyular, sezgi ve feraset gibi iç duyularla donatmış. Bu nimet imkânlarının yanı sıra peygamberler gönderip kitaplar indirerek insanı desteklemiş. Peygamberler, Allah’ın hikmeti, adaleti, rahmeti ve bereketinin gereği olarak insanlığa hidayet rehberleri ve dünya hayatında yol kılavuzları olarak gönderilmiş. Kur’an-ı Kerim’de, gönderilen peygamberlerin sayısı konusunda kesin bir bilgi verilmiyor. Bu çerçevede âyetlerde önemle vurgulanan husus, her millete, her bölgeye bir uyarıcının gönderildiği. Allahü Teâlâ, Mü’min Suresi’nde “And olsun ki senden önce de biz peygamberler gönderdik. Onlardan bir kısmının hikâyesini sana anlattık bir kısmınınkini ise anlatmadık.” mealindeki âyette bütün peygamberleri bize bildirmediğini beyan ediyor. Teftazani Şerhu’l Akaid kitabında 124 bin veya 224 bin rakamlarının, kesinlik düzeyine sahip olmadığı gibi inanç haline getirilmesinin de uygun bulunmadığını bildiriyor. Peygamberlerin sayısı konusunda bildiğimiz en kesin rakam, Kur’an’da isimleri zikredilen peygamberler. Kur’an-ı Kerim’de Hz. Âdem’den (as) Hz. Muhammed’e (sas) kadar 25 peygamberin adı zikrediliyor. Bunların 18’i En’am Suresi’nin 83-86. ayetlerinde, diğerleri ise çeşitli surelerde geçiyor: Âl-i İmran 33, Araf 65, Hud 61, 84, Enbiya 85 ve Ahzab 40. âyet-i kerimelerde beyan ediliyor. Bu sayıya peygamberliği konusunda ihtilaf edilen Hz. Lokman ve Hz. Zülkarneyn, Hz. Yuşa, Hz. Hızır gibi isimler dâhil değil. Bu isimlerin peygamber mi yoksa veli mi oldukları konusunda ihtilaf edilmiş.
1. Hz Âdem (as):
Allahü Teâlâ, ilk insan Hz. Âdem’i topraktan yarattığı için ‘edîmü’l-ard’ denildi. Hz. Âdem’le aynı nefisten benzer bir varlık olarak eşi Havva yaratıldı. Hz. Âdem ve Havva’nın doğan çocuklarıyla nesiller artmaya başladı. İlk ve en büyük sorun, oğulları Kabil ile Habil arasında meydana gelen kıskançlık ve bunun sonucunda kardeşi Habil’i öldürmesi. Hz. Âdem’in çocukları olan insanlar sayıları az ama sorunları büyüktü. Bu yüzden Allah onlara Hz. Adem’i peygamber olarak görevlendirdi. Hz. Âdem’e 10 sahife indirildi.
2. Hz. İdris (as):
Hz. Âdem’in torunu. Onun dönemindeki temel sorun, dürüstlüğün kalmaması. Bu yüzden doğruluk sıfatları öne çıkarılarak görevlendirilmiş. Hz. İdris, sıddık özelliğinin yanı sıra sabırlı olmasıyla da övülmüş. Astronomi ve matematikle ilk uğraşan, terzi olarak bilinen, ölçü ve tartı aletlerini ilk defa kullanan, ilk yazı yazanın olduğu rivayet ediliyor. Kendisine 30 sahife indirildi.
3. Hz. Nuh (as):
Hz. Nuh’un meskeni Irak’ta idi. Varlıklı bir kavimle uzun ve çetin bir imtihanı oldu. Allah, Hz. Nuh’a ağaç dikmesini emretti ve kırk yılda yetişen ağaç, gemi yapımında kullanıldı. Gemi tamamlandığında Allah, ailesini, inananları ve her canlıdan bir çifti gemiye almasını emretti. Kırk gün süren yağmurun ardından seller yeryüzünde taşmadık yer bırakmadı. Hz. Nuh ve gemidekiler dışında yeryüzünde bulunanların hepsi tufanda boğulup helak oldu. Nuh’un gemisi, altı ay su üzerinde dünyanın her tarafını dolaşarak Cudi Dağı’nın eteğine yanaştı. Tufandan sonra dünya adeta yeniden kuruldu. Bu yüzden Hz. Nuh’a ikinci Âdem deniliyor.
4. Hz. Hud (as):
İrem şehrinde, yüksek binalar inşa etme yarışına giren Âd kavmine gönderildi. Tufandan sonra gönderilen peygamberlerin ilklerinden. Ad kavmi, bugün Yemen’de Hadramevt’in kuzeyine denk düşen bir bölgede yaşamaktaydı. Hz. Hud (as) zühd, takva ve ibadet ehli idi. Cömert ve şefkatliydi, yoksullara bol bol sadaka verirdi.
5. Hz. Salih (as):
İsa (as) gibi yalın ayak yürür, ayakkabı giymezdi. Dağ ve yüksek kayaları oyarak inşa ettikleri görkemli evlerle ünlü Semud kavmine gönderildi. Kavim, Hz. Salih’in devesini öldürdü, imtihanı kaybedip helak oldu.
6. Hz. İbrahim (as):
Babası Âzer, Harran halkındandı. İbrahim (as), ayak izlerine varıncaya kadar Efendimiz’e insanların en çok benzeyeniydi. Babil hükümdarı Nemrut tarafından ateşe atılmış, ateş kendisini yakmamıştı. Hz. İbrahim’in ilk çocuğu Hacer validemizden İsmail, Sare validemizden ikinci çocuğu İshak dünyaya geldi. Oğlu Hz. İsmail (as) ile Kâbe’yi inşa etti. Kurban ibadeti Hz. İbrahim’den öğrenildi. Kendisine 10 sahife indirildi. Allah’ın dostu olarak anılır.
7. Hz. Lût (as):
Hz. İbrahim’in kardeşinin oğludur. Lut’un (as) peygamber olarak gönderildiği Ashabü’l- Mü’tefike kavmi, gayr-i meşru fiil işliyorlardı. Lut (as), Allah tarafından kendilerine yüksek meziyetler, hüküm ve ilim verilen peygamberlerden. Allah, O’nu küfür ve ahlâksızlıkları destan olan Sodom ve diğer dört şehir halkına peygamber olarak gönderdi. Lut (as) onların içinde yaklaşık yirmi dokuz yıl kaldı. Lut (as) vefat edinceye kadar Şam-Filistin toprağında amcası İbrahim (as) ile oturdu.
8. Hz. İsmail (as):
Hz. İbrahim’in Hacer’den doğma oğlu. Çobanlık yaptı ve babası Hz. İbrahim (as) ile Kâbe’yi inşa etti. Hacla ilgili pek çok merasim ve kurban kesme konularında Hz. İbrahim (as) ile birlikte insanlara örnek oldu. Hz. Muhammed (as) onun soyundan geliyor. Hz. İsmail, 137 yaşında iken Mekke’de vefat etti ve naaşı annesi Hacer’in kabrinin yanına defnedildi.
9. Hz. İshak (as):
Hz. İbrahim’in ilk eşi Sare’den doğma oğlu. İsrailoğulları soyunun başlangıcını temsil ediyor. Suretçe, babası İbrahim’e (as) benzerdi. Yaşlanınca gözleri görmez oldu. İshak (as), babası Hz. İbrahim’in vefatından sonra Şam’da peygamberlikle vazifelendirildi. Rivayete göre İshak (as) ile annesi Hz. Sare, Şam’dan Mekke’ye gelip hac ettiler.
10. Hz. Yakup (as):
Hz. İshak’ın oğlu. Evlat acısı ve ihanetiyle imtihan edildi. Oğlu Hz. Yusuf’un (as) acısıyla gözleri kapandı, ona kavuşmasıyla yeniden açıldı. Mısır’a gitmeden önce Filistin civarında peygamberlik yaptı.
11. Hz. Yusuf (as):
Suretçe Âdem’i (as) andırırdı. Hz. Yakup’un 12 oğlundan en çok sevdiği çocuğudur. Kardeşleri kendisini kıskanmış ve kuyuya atmışlardı. Rüya yorumlama yeteneği ve bilgisi sayesinde Mısır’a yönetici oldu. Kur’an’da toplu olarak baştan sona anlatılan tek kıssa Yusuf suresidir. Bu kıssa Kur’an’da ‘kıssaların güzeli’ olarak nitelendirilir.
12. Hz. Eyyub (as):
Hz. Eyyub’un (as) annesi, Lut’un (as) kızı idi. Babası, Hz. İbrahim’e iman edenlerdendi. Davud’a (as) göre Eyyub (as), insanların en halimi, en sabırlısı ve öfkelerini en çok yeneni idi. Yoksul bulundurmadıkça yemek yemezdi. Çok ağır bir hastalık geçirmiş, sabrıyla sembol olmuştur.
13. Hz. Zülkifl (as):
Hz. Eyyub’un (as) oğlu Zülkifl (as), Şam’da oturdu. Sabreden, Allah’ın rahmetine ulaşan ve salihlerden olduğu bildirilen peygamberlerdendi.
14. Hz. Şuayb (as):
Kavmini, güzel ve yüksek sözlerle uyarmaya çalıştığı için ve hitabet yeteneğinden dolayı ‘Peygamberlerin Hatibi’ olarak anılırdı. Ölçü ve tartıda hile yapan Medyen ve Eyke halkına gönderildi. Hz. Şuayb’in kızlarından biriyle Hz. Musa evlenmiştir.
15. Hz. Yunus (as):
Allah, Kur’an-ı Kerim’de, onu balık sahibi diyerek anar. İlyas’tan (as) sonra peygamber olarak gönderildi. Yunus (as) otuz üç yıl kavmini, Allah’a iman ve ibadete davet ettiği halde kendisine iki kişiden başka iman eden olmadı. İman edenlerden biri Rubil, diğeri Tenuh idi.
16. Hz. Musa (as):
Kur’an’da ismi ve mücadelesinden en çok bahsedilen peygamber. Sağ elinde nübüvvet beni vardı. İsrailoğullarına peygamber olarak gönderildi ve ilahi beyanlardan Tevrat indirildi. İsrailoğulları onun önderliğinde Mısır’dan çıktı.
17. Hz. Harun (as):
Kardeşi Musa’dan (as) bir yaş büyüktü. Onun yardımcısı olarak görevlendirilmişti. Hz. Musa, Medyen’den Mısır’a dönünce Harun’a Allah’ın buyruklarını iletmiş, o da bunları kabul ederek Hz. Musa’ya yardımcı olmuştu. Güzel konuşması ve hitabet yeteneği, en güçlü özelliğiydi.
18. Hz. İlyas (as):
Baalbek’te yaşayan İsrailoğullarına peygamber olarak gönderildi. Hz. Musa’nın hizmetini yürüten Yuşa b. Nun’un torunudur. Kavmi onu yalanladığı için sünnetullah gereği helak oldu. Kur’an’da salih kimseler ve peygamberler arasında zikredilir.
19. Elyesa (as):
Hz. İlyas’ın amcasının oğlu olduğu söylenir. Elyesa (as) ömrünün sonuna kadar İsrailoğullarının arasında kalıp, onları Allah’a davet etti. İlyas ve Elyesa (as) Lübnan sınırları içinde bulunan Baalbek kentinde yaşamış ve orada vefat etmişlerdi.
20. Davud (as):
Gür sesli, güzel huylu, temiz kalpli ve çok anlayışlıydı. Sesi o kadar güzeldi ki dağlar ve kuşlar kendisine eşlik ederdi. Önceleri Tâlût’un ordusunda bir asker olarak savaşmış, daha sonra Allah’ın kendisine verdiği peygamberlik ve hükümdarlıkla İsrailoğullarına kral olmuştu. Demirciydi. Kendisine İlahi beyanlardan Zebur verilmişti.
21. Hz. Süleyman (as):
Hz. Davud’un oğlu. Soyu Hz. İbrahim’e dayanır. Babası Hz. Davud’un vefatından sonra kendisine krallıkla birlikte peygamberlik verildi. Süleyman (as) krallık ve kadılıkta babasından üstündü. Babası ise Allah’a ibadette oğlundan daha ileriydi. Bütün canlılarla konuşabilme yeteneğine sahipti. İnsanların yanı sıra kuşlar, rüzgârlar ve cinler ona hizmet etmek üzere tahsis edilmişti.
22. Hz. Zekeriyya (as):
Hazreti Süleyman’ın (as) soyundan. Marangozlukla geçiniyordu. Yahudiler arasında ibadet, bilgi ve görgüsüyle temayüz etmişti. İsrailoğullarının peygamberi ve danışmanıydı. Kudüs’te Hz. Meryem’in himayesini üstlenmiş, ona koruyuculuk yapmıştı. İsrailoğulları tarafından ağaçla birlikte kesilerek şehit edildi.
23. Hz. Yahya (as):
Hz. Zekeriyya’nın (as) oğludur. Zekeriyya (as) Allah’a dua edip kendisinin ve Hz. Yakup neslinin ilim ve sünnetini sürdürecek varis istediğinde Allah, ona bir çocuk vermeyi müjdeledi. Küçük yaşta hikmet sahibi olan Hz. Yahya’ya nübüvvet görevi verilmişti. O da babası Hz. Zekeriyya gibi Yahudilerce öldürülen bir peygamberdi. Hazreti İsa’nın (as) müjdecisidir.
24. Hz. İsa (as):
Babasız olarak doğdu. Beşikteyken konuşmuş, ölüleri diriltmiş, hastaları ve körleri iyileştirmişti. Onun doğduğu sene miladi takvimin başlangıcı kabul edilir. Otuz yaşındayken Hz. İsa’ya vahiy geldi ve İncil nazil oldu. İsa (as) zamanında tıp ilmi üstündü. İsa (as) ölüleri diriltiyor, doktorların iyileştiremediği ağır hastaları iyileştiriyordu.
25. Hz. Muhammed (sas):
Hz. Peygamber’in soyu Hz. İsmail kanalıyla Hz. İbrahim’e dayanır. Kureyş kabilesindendir. Hz. Peygamber, fil vakasından 50 gün sonra Rebiülevvel ayının 12 Pazartesi günü dünyaya geldi (20 Nisan 571). 40 yaşındayken peygamberlik verildi. O’na ilk inananlar kadınlardan eşi Hz. Hatice, gençlerden amcasının oğlu Hz. Ali, azatlısı Hz. Zeyd, erkeklerden en yakını Hz. Ebu Bekir idi. Bütün insanlığa gönderilen son peygamber olduğu için Hatemü’l Enbiya denmiştir. Son İlahi beyan olan Kur’an-ı Kerim Hz. Muhammed’e (sas) indirildi.